سوربیتول چیست؟
سوربیتول یک الکل قندی است که معمولا از شربت ذرت به دست می آید.بصورت طبیعی در برخی میوه ها مانند سیب، گلابی، هلو و آلو وجود دارد. یک فرآیند تحت فشار برای ایجاد این ترکیب استفاده می شود که میوه ها و قندها را تجزیه می کند. پودر آن به طور طبیعی یافت می شود، اما می توان آن را به طور مصنوعی با استفاده از گلوکز نیز تهیه کرد.
کاربردهای سوربیتول
سوربیتول به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده نه تنها به عنوان یک شیرین‌کننده کم‌کالری شناخته می‌شود، بلکه خواص دیگری مانند مرطوب‌کنندگی و پایدارکنندگی نیز دارد. در زیر به برخی از مهم‌ترین کاربردهای سوربیتول اشاره می‌کنیم:
- صنایع غذایی: سوربیتول به عنوان یک شیرین‌کننده در محصولات غذایی کم‌کالری و بدون قند مانند آدامس، شکلات، نوشیدنی‌ها و دسرها استفاده می‌شود. این ماده به دلیل داشتن شاخص گلیسمی پایین، برای افراد دیابتی نیز مناسب است.
- صنایع دارویی: در تولید شربت‌های سرفه، قرص‌های جویدنی و سایر داروها، سوربیتول به عنوان یک ماده شیرین‌کننده و پایدارکننده استفاده می‌شود. همچنین، این ماده به عنوان یک ملین ملایم نیز کاربرد دارد.
- صنایع آرایشی و بهداشتی: سوربیتول در تولید محصولات مراقبت از پوست و مو مانند کرم‌ها، لوسیون‌ها و شامپوها به عنوان یک مرطوب‌کننده و نرم‌کننده استفاده می‌شود.
- صنایع شیمیایی: این ماده در تولید رزین‌ها، پلی‌مرها و سایر ترکیبات شیمیایی نیز کاربرد دارد.
روش های شیمیایی تولید سوربیتول
سوربیتول به طور عمده از طریق هیدروژناسیون گلوکز تولید می‌شود. این فرآیند شامل چند مرحله اصلی است که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- تهیه گلوکز: گلوکز به عنوان ماده اولیه از منابع طبیعی مانند نشاسته ذرت یا نیشکر استخراج می‌شود.
- هیدروژناسیون: گلوکز در حضور کاتالیزورهای فلزی مانند نیکل یا پالادیوم و تحت فشار و دمای بالا با هیدروژن واکنش می‌دهد. این واکنش منجر به تبدیل گلوکز به سوربیتول می‌شود.
- خالص‌سازی: پس از اتمام واکنش، سوربیتول خام از طریق فرآیندهای فیلتراسیون و تبلور خالص‌سازی می‌شود تا به خلوص مورد نظر برسد.
- خشک‌کردن: در نهایت، سوربیتول خالص شده به صورت پودر یا کریستال خشک می‌شود تا برای استفاده در صنایع مختلف آماده شود.
سوربیتول برای پوست
یکی از خواص بسیار مهم سوربیتول حفظ رطوبت و ملین بودن آن است و همین امر باعث شده است که از آن در تولید داروهای ضد یبوست ، مواد آرایشی بهداشتی و مراقبت شخصی به صورت گسترده ای استفاده شود.
سوربیتول به کار گرفته شده در محصولات مراقبت شخصی ، وظیفه حفظ رطوبت پوست و جلوگیری از خشکی پوست را بر عهده دارد که به خوبی آن را انجام می دهد. از معمولترین کاربردهای این ترکیب می توان به استفاده در ساخت مرطوب کننده ها ، صابون حمام ، شوینده ها و پاک کننده ها اشاره کرد . جاذب رطوبت ماده ای است که قابلیت جذب رطوبت از محیط های مختلف مانند هوا را داشته و معمولا در ساختار مولکولی خود دارای چند گروه آبگریز است.
سوربیتول در محصولات آرایشی و مراقبت از مو
سوربیتول یک الکل است. در محصولات آرایشی و مراقبت شخصی، در طیف گسترده ای از محصولات از جمله لوسیون ها، شامپو بچه و محصولات مراقبت از مو استفاده می شود. یک عنصر مهم در صابون و خمیردندان است.
سوربیتول در محصولات آرایشی و بهداشتی به عنوان یک عامل طعم دهنده استفاده می شود.این محصول در درجه اول به عنوان یک روان کننده در مواد آرایشی و محصولات مراقبت شخصی مورد استفاده قرار می گیرد، گرچه این ماده همچنین باعث عطر، رایحه و طعم دهنده است به عنوان یک روان کننده، نیز مانع از جذب رطوبت توسط هوا می شود، پوست را آبرسانی می کند. هنگامی که در شرایط بسیار خشک استفاده می شود، سوربیتول می تواند جایگزین رطوبت پوست شود و از خشک شدن و آسیب دیدن پوست جلوگیری کند و به علت توانایی خود برای حفظ رطوبت در ژل ها استفاده می شود.
سوربیتول در لوازم آرایشی
مصرف سوربیتول در درجه اول در لوازم آرایشی به عنوان یک رایحه دهنده، غلظت دهنده و روان کننده است . یک عامل تهویه برای پوست است، از ریزش مو جلوگیری می کند.
انتظار می رود در سال های آتی بازار سوربیتول برای استفاده از محصولات آرایشی رشد داشته باشد.
ویژگی های پودر سوربیتول برای پوست
سوربیتول به دلیل توانایی آن در ممانعت از دهیدراتاسیون، بهبود شفافیت، غلیظ شدن برخی از ژل های شفاف و کاهش احساس چربی برخی از لوسیون های پوست در لوازم آرایشی و صابون ها استفاده می شود. ویژگی های اصلی این ترکیب عبارتند از:
– خواص مرطوب کنندگی موثر ( مانع از دست دادن رطوبت)
– ژل ها را تثبیت می کند و شفافیت خوبی ایجاد می کند
– دارای اثرات نرم کننده و حالت دهنده پوست است
– نسبتاً در برابر اسیدها و قلیاها مقاوم است
– پایدار در دماهای تا ۱۸۰ درجه سانتی گراد (۳۵۶ درجه فارنهایت)