ایزوپروپیل الکل چیست؟
ایزوپروپیل الکل یک ترکیب شیمیایی آلی از خانواده الکل‌ها به شکل مایع بی رنگ و با بویی مشابه استون و طعم تلخ است. این ترکیب یکی از ساده ترین الکل‌های ثانویه محسوب می‌شود. ایزوپروپانول فرار و قابل اشتعال است و همچنین در آب، اتانول، اتر و کلروفرم قابل امتزاج می‌باشد.
تاریخچه تولید این الکل به سال ۱۹۲۰ برمی‌گردد که با هیدراسیون پروپن انجام شد. ایزوپروپیل الکل برخلاف اتانول یا متانول، قابل اختلاط با محلول های نمکی نیست و با افزودن نمکی همچون کلرید سدیم، می‌توان آن را از محلول های آبی جدا کرد. در این فرآیند که نمک زدایی می‌‌نامند شاهد جدا شدن ایزوپروپیل الکل غلیظ به لایه ای مجزا روی محلول آب و نمک خواهیم بود.
ساختار مولکولی ایزوپروپیل الکل
کاربردهای ایزوپروپیل الکل
کاربرد ایزوپروپیل الکل بعنوان ضدعفونی کننده
- از مهم‌ترین کاربردهای ایزوپروپیل الکل، حل کردن و نابود کردن غشای چربی اطراف باکتری‌ها و ویروس‌ها است.
- در دوران کرونا ایزوپروپیل الکل، به عنوان ماده ضدعفونی کننده پوست شناخته شد.
- در محصولات خانگی (مثلا در شیشه شورهای خانگی)
- به عنوان پاک کننده برای تمیز کردن ظرف های ظریف
نکته: برای ضدعفونی کردن وسایل الکترونیکی مثل کامپیوتر یا موبایل به هیچ وجه نباید به طور مستقیم از این الکل استفاده کرد. همچنین استفاده از ایزوپروپیل الکل روی پارچه‌ها و وسایل چوبی می‌تواند باعث پوسیدگی آنها شود.
کاربرد ایزوپروپیل الکل در تولید محصولات آرایشی بهداشتی
- از این ماده به عنوان رقیق کننده و ضد کف در افتر شیو ها، محصولات حمام، مواد آرایشی، لوسیون‌ها و عطرها استفاده می‌شود.
- در ساخت ناخن‌های مصنوعی از ایزوپروپیل الکل برای تمیز و براق کردن ناخن‌ها استفاده می‌شود.
- در داروسازی
کاربرد ایزوپروپیل الکل در تولید سیمان
کاربرد ایزوپروپیل الکل در تولید محصولات خودرو
کاربرد ایزوپروپیل الکل در صنعت چاپ(جوهر)
روش های تولید و ساخت ایزوپروپیل الکل
تولید ایزوپروپیل الکل به سه روش مختلف انجام می‌شود:
-
هیدراتاسیون غیرمستقیم پروپیلن
-
هیدراتاسیون مستقیم پروپیلن
-
هیدروژناسیون کاتالیستی استون (روش صنعتی)
در روش صنعتی سنتز ایزوپروپیل الکل این ماده را از طریق هیدروژنه کردن استون، به دست می‌آورند. به طور کلی این ماده از طریق واکنش هیدراتاسیون در طی اختلاط آب و پروپن و یا با فرآیند هیدروژنه کردن پروپانون (استون) سنتز می‌گردد.
نکات مهم موقع خرید و استفاده ایزوپروپیل الکل
با توجه به فرار بودن ایزوپروپانول، این ماده باید در ظروف پلمپ نگهداری شود. در صورتی که بشکه ها نشتی داشته باشد ایزوپروپیل به سرعت از دست می رود.
همچنین با توجه به قابل اشتعال بودن این محصول، نگهداری از آن باید در محیط های به دور از خطرات آتش سوزی (به دور از نور مستقیم خورشید و در مکانهای خشک و خنک) باشد.
نکات ایمنی و نگهداری از ایزوپروپیل الکل
نگهداری از این محصول، باید در مکانهای خشک، خنک و مجهز به دستگاه های تهویه باشد. از آنجا که ایزوپروپیل الکل حاوی آب است باید از نگهداری این ماده در ظروف فولادی اجتناب شود، چرا که باعث زنگ زدگی آن می‌گردد. برای کاهش زنگ زدگی بهتر است از مخازن فولادی با پوشش فنولیک استفاده شود.
همچنین با توجه به اینکه این ماده، ایزوپروپوکسید آلومینیم تولید میکند باید از نگهداری ایزوپروپیل الکل در مخازن آلومینیومی نیز اجتناب کنید و ظروف انتخاب شده (مخازن، لوله کشی و تجهیزات) باید با مشخصات DOT مطابقت داشته باشد.
مضرات و خطرات ایزوپروپیل الکل:
هنگام کار کردن با ایزوپروپیل الکل باید از دستکش استفاده شود زیرا باعث تحریک پوست می شود. بو کردن ایزوپروپیل الکل و متابولیت‌های آن برای انسان سمی است و بر سیستم عصبی مرکزی تاثیر می‌گذارد.
بخارات این الکل از هوا سنگین تر است و اشتعال پذیری آن در هوا ۲ تا ۱۲.۷ درصد است بنابراین باید از منابع گرمایی و شعله‌های باز دور نگه داشته شود.
همانگونه که گفته شد مسمومیت با متابولیت های ایزوپروپیل الکل بسیار کمتر از مسمومیت با متانول یا اتیلن گلیکول است و درمان این مسمومیت تا حد زیادی حمایتی است.
مصرف بیش از حد ایزوپروپیل الکل می‌تواند به دلیل تولید استون در بدن باعث ایجاد بوی میوه در تنفس فرد شود.
بهترین تولیدکنندگان ایزوپروپیل الکل در جهان کدامند؟
- کشور کره: برند LG
- کشور آمریکا: برند DOW
- کشور فرانسه: برند METRON
بهترین واردکنندگان ایزوپروپیل الکل در ایران
شرکت پتروآلتون تجهیز یکی از واردکنندگان مستقیم ایزوپروپیل الکل می باشد. شما می‌توانید برای استعلام قیمت و خرید عمده ایزوپروپیل الکل با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
آیا ایزوپروپیل الکل خوراکی است؟
خیر، ایزوپروپیل الکل خوراکی نیست و در مقایسه با سایر الکل ها به شکل متفاوتی در بدن متابولیزه می‌شود. حتی نوشیدن مقدار کمی از این الکل هم می‌تواند ایجاد مسمومیت کند.
کاربرد ایزوپروپیل الکل در مشروبات الکلی:
استفاده از این ماده، در مشروبات الکلی غیر مجاز است و برای سلامتی افراد مضر می‌باشد.
جایگزین ایزوپروپیل الکل چیست؟
گلیکول‌ها به عنوان حلال در رنگ، جوهر و رزین کاربرد دارندو می توانند جایگزین ایزوپروپیل الکل باشند.
آیا ایزوپروپیل الکل تاریخ انقضا دارد؟
ایزوپروپیل الکل صنعتی 45% دارای تاریخ انقضا است.
نقش ایزوپروپیل الکل در استخراج RNA
در استخراج RNA به روش فنل – کلروفوم با استفاده از ایزوپروپانول، RNA رسوب داده می‌شود.
تفاوت ایزوپروپیل الکل و اتانول:
اصلی‌ترین تفاوت ایزوپروپیل الکل با اتانول میزان سمی بودن آنها است. در واقع مسمومیت ایزوپروپیل الکل کمتر از اتانول است.
ایزوپروپیل الکل و اتانول خواص ضد عفونی کنندگی مشابهی دارند. به ایزوپروپیل الکل، الکل مالشی نیز گفته می‌شود و بیشترین تاثیر آن در غلظت ۷۰ درصد است. اتانول باعث حذف پروتئین ها و حل کردن چربی های سلول های باکتریایی و ویروسی می‌شود، اما استفاده از آن در مقابل هاگ یا اسپور تاثیری ندارد.
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.