مونوآمونیوم فسفات

تعریف مونوآمونیوم فسفات:

ترکیب شیمیایی مونو آمونیوم فسفات (با نام لاتین MAP) یک نمک معدنی از فسفات و آمونیوم است که در شکل‌های پودری خشک، کریستال و مایع وجود دارد. این ماده باعث کاهش دمای احتراق مواد بوده و بازدارنده آتش است، همچنین در دمای معادل 155 درجه سانتیگراد تجزیه شده و دود سمی آمونیاک، اکسید نیتروژن و اکسیدفسفر از خود منتشر می‌کند.

ماده مونو آمونیوم فسفات به شکل ناپایدار بوده و تولید شده از مولکول‌های زنجیره بلند است که این مولکول‌ها نقش اساسی در ثبات این ماده دارند. از دیگر ویژگی‌های MAP حلالیت در آب است.

فرمول شیمیایی مونوآمونیوم فسفات:

فرمول این ماده شیمیایی NH4H2PO4 می‌باشد.

 

ساختار مونوآمونیوم فسفات:

در تصویر زیر ساختار این ترکیب شیمیایی را مشاهده می‌کنید.

 

مرغوبیت و تاثیرپذیری کود مونوآمونیوم فسفات:

کود مونو آمونیوم فسفات باعث بهبود رشد رویش، یکنواخت شدن شکوفه ها، افزایش مقاومت به سرما و افزایش تولید میوه می‌شود. نیتروژن موجود در این کود نیز، به افزایش جذب فسفر کمک کرده و دارای خاصیت بافری این کود، pH خاک را ثابت نگه می‌دارد.

 

مشخصات و خواص مونو آمونیوم فسفات :

این ماده به صورت دانه‌های گرانولی و سفید رنگ و محلول در آب است. کود MAP نه تنها یک منبع کارآمد فسفر محسوب می‌شود بلکه به جذب فسفر طبیعی موجود در خاک برای گیاه نیز کمک می کند و باعث افزایش میزان دریافت آن می‌شود که دلیل آن آمونیوم موجود در این کود می باشد.  در واقع این ماده PH  را در قسمت ریشه کم می‌کند و در نتیجه دسترسی فسفر افزایش می‌یابد.

کاربردهای مونوآمونیوم فسفات در صنایع:

کاربرد مونوآمونیوم فسفات در صنعت کشاورزی(تولید کود)

کاربرد اصلی این ترکیب، استفاده از آن به عنوان کود مونو آمونیوم فسفات در صنعت کشاورزی است. اما این ماده در صنایع دیگری نیز کاربرد دارد که عبارتند از:

• از آن به عنوان عاملی در مخمر نوشیدنی‌ها و تصفیه قند استفاده می‌شود. از این رو تقاضای استفاده از این محصول در صنایع نوشیدنی و غذایی زیاد است.

• خالص این ماده به عنوان افزودنی غذای حیوانات نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. یون ⁺NH⁴  سنتز شده و به پروتئین تبدیل می‌گردد. همچنین یون H₂PO^–₄  بسیاری از فرآیندهای متابولیکی در حیوانات را پشتیبانی می‌کند.
• در صنعت اپتیک بطور گسترده از کریستال های مونو آمونیوم فسفات به علت خواص دوگانه ای که دارد استفاده می‌شود

 

انواع کود مونو آمونیوم فسفات :

به طور عمده کود مونو آمونیوم فسفات به دو شکل پودری و گرانول در بازار عرضه می‌شود که با توجه به شرایط و نوع کشت از آنها استفاده می‌شود.

کود مونو آمونیوم فسفات پودری برای استفاده به صورت کود آبیاری مناسب است و کود مونو آمونیوم فسفات فرم گرانول برای استفاده به صورت پخش و اختلاط با خاک مناسب می‌باشد.

برخی از شرکت‌ها این کود را به شکل مایع نیز تولید می‌کنند.

 

 

کاربرد مونوآمونیوم فسفات در تولید کپسول های آتش نشانی

 

 

 

کاربرد مونوآمونیوم فسفات در تولید کیت های اسباب بازی

 

 

روش تولید و ساخت مونوآمونیوم فسفات :

تهیه مونو آمونیوم فسفات به صورت صنعتی با یک واکنش گرمازا، حاصل از مخلوط کردن اسید فسفریک با آمونیاک به نسبت صحیح، انجام می‌شود؛ در ادامه این واکنش را می‌بینید:

NH_۳ + H_۳PO_۴ → NH_۶PO_۴

 

 

تولیدکنندگان مونوآمونیوم فسفات:

چین، ایران، فرانسه، مراکش، ایتالیا و … از مهم‌ترین کشورهای تولید کننده مونو امونیوم فسفات هستند.

 

روش نگهداری مونوآمونیوم فسفات:

این کود مغذی را می‌توان در انبارهای سرپوشیده با فضای سرد و خشک نگهداری کرد. کود مونوآمونیوم فسفات در کیسه‌های بیست و پنج، پنجاه تا پانصد کیلوگرمی بسته بندی شده و در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد.

 

زمان مصرف کود مونو آمونیوم فسفات:

با توجه به فرم پودری یا گرانول بودن کود مونو امونیوم و همچین نوع گیاه (زراعی یا باغی) زمان مصرف متفاوت است.

برای گیاهان زراعی (گندم، جو، ذرت، گوجه فرنگی، سیب زمینی و…)  بهترین زمان مصرف مونو آمونیوم فسفات؛ قبل یا حین کاشت بذر یا انتقال نشاء یا در زمان جوانه زنی و استقرار اولیه گیاهچه و اوایل رشد رویشی مانند پنجه‌زنی است.

برای درختان میوه مانند مرکبات، سیب، گلابی، هلو، شلیل و … زمان مناسب استفاده از کود مونو آمونیوم فسفات شامل چند مرحله می شود:

• اواخر زمستان تا اوایل بهار قبل از بیدار شدن درختان، مناسب‌ترین زمان استفاده از مونو آمونیوم فسفات برای درختان میوه، است. زیرا شروع خوبی برای رشد و توسعه ریشه و همچنین گلدهی و تشکیل میوه درختان به ارمغان می اورد.
• بعد از تشکیل میوه اولیه می‌توانید یک دور دیگر از این کود استفاده کنید. با این‌کار عناصر لازم برای رشد میوه را فراهم می‌کنید.
• موقع کاشت نهال یا پس از آن نیز برای رشد و گسترش ریشه و استقرارمناسب نهال از کود مونوآمونیوم فسفات استفاده می‌شود.

 

 

خطرات و نکات ایمنی و بهداشتی درباره مونوآمونیوم فسفات :

فسفات دی هیدروژن آمونیوم می‌تواند پوست و چشم‌ها را در اثر تماس، به شدت تحریک کند. این ماده به آمونیاک و اسید فسفریک تجزیه می‌شود که مواد سمی و خورنده هستند. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض ADP می‌تواند باعث مسمومیت با آمونیاک شود.

این ترکیب، تحریک چشم، پوست و مجاری تنفسی را برای همه افرادی که با آن سروکار دارند به دنبال خواهد داشت

بعد از استنشاق غبارات مونو آمونیوم فسفات، مشکلاتی در تنفس ایجاد می‌شود و ممکن است حالت خشکی و گلو درد هم دیده شود. اگر مقدار زیادی از این ترکیب به صورت تصادفی بلعیده شود منجر به درد شکمی، اسهال، حالت تهوع و استفراغ می‌شود.

 

 

مزایای استفاده ازکود مونو آمونیوم فسفات:

۱- افزایش جذب ریزمغذی‌ها

 2- گسترده کردن ریشه گیاهان جوان

 3- تامین کردن نیاز شدید گیاه به فسفر در ابتدای فصل رشد

 

 

تفاوت مونو آمونیوم فسفات (MAP) با دی آمونیوم فسفات(DAP) :

کود مونو آمونیوم فسفات معمولا با فرم پودری تولید و در بازار عرضه می‌شود و به سرعت در آب حل می‌شود. از این رو استفاده بعد از کشت و طول فصل گیاهان زراعی است و برای درختان میوه هم از آخر زمستان تا بعد از تشکیل میوه اولیه مصرف می‌شود. همچنین با توجه به سریع حل بودن پودر مونو آمونیوم فسفات، این کود قابل تزریق در سیستم‌های آبیاری است.

اما کود دی آمونیوم فسفات که جزو کودهای خدمات حمایتی است معمولا به شکل گرانولی تولید و عرضه می‌شود و از کودهای دیرحل یا آهسته رهش است که به صورت اختلاط با خاک قابل مصرف است و برای قبل یا حین کاشت بذر یا انتقال نشاء می‌توان با خاک مخلوط کرد. برای درختان میوه هم در قسمت سایه انداز روی خاک پای درختان پاشیده می‌شود و خاک‌ورزی سبک برای اختلاط بهتر با خاک انجام می‌گیرد.

 

 

روش بسته بندی مونوآمونیوم فسفات:

به طور معمول ترکیب مونو آمونیوم فسفات، در بسته بندی به شکل کیسه ۲۵ کیلوگرمی ارائه می‌شود. کیسه‌های ۱۰۰۰ کیلوگرمی  نیز برای سفارش‌های فله‌ای در نظر گرفته می‌شود.

 

 

کود مونو آمونیوم فسفات را از کجا خریداری نماییم ؟

از شرکت های بازرگانی معتبر وارد کننده و تامین کننده همچون شرکت پترو آلتون تجهیز می‌توانید MAP  (کود مونو آمونیوم فسفات) را تهیه کنید.