بوراکس چیست؟
سدیم تترا بورات یا همان بوراکس(با فرمول شیمیایی Na2B4O7. 10H2O)، که با نام های بوره، بورات سدیم، سدیم بورات، تترا بورات سدیم، دی سدیم تترا بورات، بوراکس دکا و پنتا نیز شناخته می‌شود، ماده اصلی در تولید و تهیه اسلایم است.
سدیم تترا بورات به دو شکل خشک و آب پوشیده وجود دارد و شکل آب پوشیده آن خود به دو نوع پنتا هیدرات و دکا هیدرات تقسیم می‌شود. فرق دو گونه خشک و آب‌پوشیده را باید در مقدار آب موجود در ساختار این ترکیبات دانست.
بوراکس خشک که با عنوان تترا بورات سدیم بی‌آب نیز شناخته می‌شود، همانگونه که از نامش پیداست هیچ مولکول آبی در ساختار خود ندارد. اما بوراکس آب‌پوشیده (پنتا هیدرات و دکا هیدرات) دارای مولکول آب است.
انواع بوراکس
بوراکس‌ها بر اساس تعداد بلورهای متبلور در ساختارشان، به دو دسته تقسیم می‌گردند:
1 ) بوراکس پنتا هیدرات
2) بوراکس دکا هیدرات
بوراکس دکا 10 مولکول آب در ساختار خود دارد و پرکاربردترین نوع این ماده است. بوراکس پنتا نیز 5 مولکول آب دارد. حلالیت این مواد در آب با هم متفاوت است. نوع دکا به علت داشتن بالاترین مولکول آب به خوبی در آب حل شده و نسبت به دیگر انواع سدیم تترا بورات پرکاربردتر است.
کاربرد بوراکس در صنایع:
کاربرد بوراکس در کشاورزی (سم بوره)
• به رشد میوه در نهال های جوان درخت سیب کمک می کند.
• با جذب رطوبت اضافه، باعث جلوگیری از پوسیدگی شکوفه و گل‌ها می‌شود.
• برای اصلاح خاک‌هایی که کمبود بور دارند مناسب است.
• باعث از بین بردن سوسک، مورچه، تخم یا لارو سایر حشرات موذی می‌گردد.
کاربرد بوراکس در محصولات شوینده
• افزایش قدرت پاک کنندگی و سفید کنندگی
• ضد عفونی کننده و ضد قارچ
• از بین بردن جرم، رسوب و آلاینده های سطوح سرامیکی
• پودر لباس شویی
کاربرد بوراکس در محصولات آرایشی و بهداشتی
• استفاده در مرطوب کننده‌ها، کرم، شامپو، ژل، لوسیون، اسکراب‌ها و نمک حمام
• به عنوان امولسیفایر
• به عنوان ماده نگهدارنده
کاربرد بوراکس در تصفیه آب (از بین بردن سختی موقتی و دائمی آب)
• عامل نرم کننده آب و از بین برنده بو
• کنترل PH استخرها
• جایگزین شدن یون‌های کلسیم یا منیزیم موجود در آب سخت با یون‌های سدیم.
روش تولید و تهیه و ساخت بوراکس
سدیم تترا بورات در برخی خاک‌های معدنی و در برخی رگه ها در کوه ها و معادن استخراج می‌شود. همچنین از آب‌های شور برخی دریاچه ها و رسوب های زیاد بر اثر تبخیر آب دریاچه ها به دست می آید. تولیدکنندگان این ماده، از دوبار متبلور کردن محلول کرنیت در آب، بوراکس را به دست می آورند.
معروفترین تولید کنندگان بوراکس کدام کشورها هستند؟
کشور ترکیه
تفاوت بوراکس و بوریک اسید چیست؟
گاهی اوقات بوراکس با اسید بوریک اشتباه گرفته می‌شود. هر دو بوراکس و اسید بوریک از عنصر بور حاصل می‌شوند و به عنوان «بورات» شناخته می‌شوند.
بوراکس از سدیم و اکسیژن و بور تشکیل شده و اسید بوریک نیز از مخلوط بوراکس با سایر مواد معدنی طبیعی مانند بوراسیت و کولمانیت ایجاد می‌شود. افزودن هیدروژن یا اسید دیگر به بوراکس، اسید بوریک یا بورات هیدروژن (H3BO3) را ایجاد میکند. بنابراین هیچ اسید بوریکی بدون بوراکس وجود نخواهد داشت.
جایگزین بوراکس چیست ؟
«سدیم سسکویی کربنات»pH مشابه بوراکس دارد و برعکس سدیم بی کربنات که در آب سرد سفت و محکم می‌شود، انحلال پذیری مناسبی دارد.این ماده یک کریستال متشکل از مخلوط کربنات سدیم (سودا) و بی کربنات سدیم (بی کربنات سودا) است.
آیا بوراکس همان جوش شیرین است ؟
بوراکس با جوش شیرین از نظر ترکیب شیمیایی متفاوت است. بوراکس به دسته‌ای از ترکیبات شیمیایی شامل بورات سدیم هیدراته و بی آب اطلاق می‌شود.
جوش شیرین برای اولین بار در سال ۱۸۴۶ به صورت تجاری ساخته شد و از آن زمان در بسیاری از کاربردهای مختلف از جمله پخت و پز، تمیز کردن و نگهداری استفاده شد. بوراکس در سال ۱۸۸۱ در دره مرگ کشف شد و از سال ۱۹۸۱ با نام تجاری ۲۰ Mule Team فروخته شد.
عوارض و خطرات بوراکس
استنشاق و خوردن تترا بورات سدیم خطرناک بوده و در صورتی که در معرض تنفس آن قرار گرفتید فورا به هوای آزاد بروید. از آنجا بوراکس برای پوست ضرر دارد.
در صورتی که بدن با این مواد دچار تماس شد باید آن را با آب فراوان بشویید تا از نفوذ بوراکس به داخل پوست جلوگیری شود و فورا به پزشک مراجعه کنید.
مشکلاتی مانند تحریک، مشکلات هورمونی، مسمومیت، بثورات پوستی، عفونت دهان، استفراغ، سوزش چشم، مشکلات تنفسی، عوارض پوستی و حتی مرگ از عوارض تماس با بوراکس بدون رعایت ایمنی است.
روش نگهداری بوراکس:
در انبارهای مسقف به دور از رطوبت و تابش مستقیم نور و حرارت نگهداری شود .
انواع بوراکس را از کجا تهیه کنیم؟
از بازرگانی‌های معتبر وارد کننده کالا، همچون شرکت پترو آلتون تجهیز می‌توانید بوراکس را به طور عمده تهیه کنید.
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.