دی اتانول آمین چیست؟
دی اتانول آمین diethanolamine (DEA) یک ترکیب شیمیایی کاربردی، ساخته شده از پیوند چهار عدد کربن C ، یازده عدد هیدروژن H ، دو عدد اکسیژن و یک عدد نیتروژن Nاست. این ترکیب متشکل از یک آمین و یک الکل دوتایی است که الکل دوتایی آن از دو گروه هیدروکسیل تشکیل گردیده است.
کاربرد دی اتانول آمین اغلب در تولید مواد شیمیایی کشاورزی است، اما در تولید مواد شوینده و محصولات بهداشتی هم به کار می‌رود.
DEA از طریق واکنش اتیلن اکسید و آمونیاک حاصل میشود. این واکنش شیمیایی همچنین باعث تولید مونو اتانول آمین و تری اتانول آمین به عنوان محصولات فرعی نیز میشود.
اتانول آمین‌ها ترکیبات شیمیایی متعلق به گروه آمین‌ها و الکل‌ها هستند. همین ویژگی باعث خاصیت منحصر به فرد این ترکیبات برای واکنش با هر دو گروه می‌گردد؛ به طوری که در شکل الکل، جاذب رطوبت بوده و می‌تواند به شکل استرها واکنش نشان دهد، و در شکل آمین ها، کمی قلیایی بوده و با اسیدها به نمک‌ها و صابون‌ها واکنش نشان می‌دهد.
فرمول شیمیایی
C14H11NO2
نام های دیگر دی اتانول آمین
دی اتانول آمین با نام های دیگری همچون DEA، دی اتیلول آمین، هیدروکسی اتیل و دو هیدروکسی اتیل آمین نیز شناخته میشود.
درصد خلوص های دی اتانول آمین
دی اتانول آمین، با درصد خلوص‌های متفاوتی تولید می‌گردد که هر کدام درصدها برای کاربرد خاصی استفاده می‌شوند. بعضی از این درصد خلوص‌ها، پر کاربردتر از درصدهای دیگر در صنعت هستند.
درصد خلوص‌های ۹۹ درصد و ۵۵ درصد، از انواع مهم صنعتی هستند. همچنین خلوص‌های ۸۳٪ تا ۸۸٪ ، در ساختار خود دارای مقادیری از آب دیونیزه هستند.
کاربردهای دی اتانول آمین
دی اتانول آمین به عنوان حلال در صنعت:
این ترکیب شیمیایی قادر است مواد بسیاری مثل آلبومین را در خود حل کند. از این رو ماده‌ای کاربردی در صنعت به حساب می‌آید.
دی اتانول آمین در تولید رنگ:
صنعت تولید رنگ نیز موارد استفاده فراوانی برای دی اتانول آمین دارد. مثلا یک عامل بازدارنده خورندگی است و از این رو در تولید رنگ پرکاربرد است.
صنعت ساخت دارو و دی اتانول آمین
در برخی از داروها مثل آنتی هیستامین، داروهای ضد تهوع و… دی اتانول آمین استفاده میشود. همچنین این ترکیب از مواد اولیه سازنده ماده‌ای به نام آمینوفیلین است. DEA برای درمان بیماری های تنفسی نیز به کار می‌رود.
تولید سموم کشاورزی
برای خنثی کردن مواد شیمیایی کشاورزی و تولید نمک گلیفوسیت از دی اتانول امین به عنوان سم کشاورزی استفاده میشود.
صنایع آرایشی، بهداشتی و شوینده
دی اتانول امین برای تولید مواد فعال‌کننده سطح مورد استفاده در شوینده‌ها و محصولات آرایشی و بهداشتی به کار می‌رود.
روش تولید و تهیه و ساخت دی اتانول آمین
تولید دی اتانول امین با یک واکنش گرمازا و در فاز مایع در برابر آب انجام میشود. دی اتانول از واکنش آمونیاک با اکسید اتیلن تولید میشود. از آنجا که این واکنش کند است برای سرعت دادن به آن، آب به واکنش اضافه میشود.
تفاوت متیل دی اتانول آمین و دی اتانول آمین در چیست؟
متیل دی اتانول آمین (با نام اختصاری MDEA) مایعی بی‌رنگ با بویی شبیه آمونیاک و از خانواده آمین‌ها است که در پالایشگاه های گاز برای شیرین‌سازی گاز ترش بسیار کاربرد دارد. این ماده با آب، اتانول و بنزن قابل امتزاج است.
در مقایسه با دیگر آمین‌ها، MDEA توانایی فوق العاده ای در حذف H2S و CO2 از جریان گازهای ترش دارد. MDEA به عنوان یک حلال در مقایسه با سایر آلکانولامین ها، برای تصفیه گاز مزیت های زیادی دارد. مثلا فشار بخار پایین امکان ایجاد ترکیبات آمینی با درصد بالا از طریق جاذب و احیا کننده را بدون تلفات قابل توجه فراهم میکند. از دیگر مزایای متیل دی اتانول آمین، مقاومت بالای آن در مقابل تجزیه شیمیایی و حرارتی است.
کوکامید دی اتانول آمین چیست و چگونه تولید میشود؟
کوکامید دی اتانول آمین از طریق واکنش تراکمی مخلوطی از متیل کوکوآت (methyl cocoate)، روغن نارگیل، اسیدهای چرب نارگیل کامل یا اسیدهای چرب نارگیل خردشده با نسبت مولی 1:1 با دی اتانول آمین تولید میشود. از واکنش روغن نارگیل تصفیه‌شده با دی تانول آمین در حضور سدیم متوکسید به عنوان کاتالیزور، کوکامید DEA، 10 درصد گلیسرین و 5 درصد کوکونات فتی اسید آمید تولید میشود.
لورامید DEA طی واکنش تراکمی مخلوطی از لوریک اسید و میر استیک اسید (لوریک اسید متیل استر) با دی اتانول آمین با نسبت مولی 1:1 در دمای بالا و در حضور کاتالیزور تولید میشود.
فسفات دی اتانول آمین چیست؟
فسفات دی اتانل امین (به انگلیسی Phosphatidylethanolamine) نوعی فسفولیپید در غشای سلول است که از استری شدن فسفاتیدیک اسید با یک عامل آمینو الکل بنام اتانول امین به وجود می‌آید.
معروفترین تولیدکنندگان دی اتانول آمین در ایران و جهان کدامند؟
در ایران پتروشیمی شازند اراک و کشور چین معروفترین تولید کنندگان دی اتانول آمین میباشند.
Msds و شرایط نگهداری دی اتانول آمین کدامند؟
• محل نگهداری خشک، خنک، دور از نور خورشید و با تهویه مناسب
• نگهداری دور از اسیدهای قوی و اکسید کننده ها
• ظروف نگهداری حتما در بسته باشد.
• عدم قرار دادن فلزاتی مانند مس، روی و آلومینیوم در محل نگهداری دی اتانول آمین
• خودداری از تماس پوست و چشم با دی اتانول آمین
• استفاده از ماسک برای جلوگیری از تنفس بخارات آن
• استفاده از مواد ضد آتش شیمیایی خشک، آب، فوم الکل و کپسول های گاز دی اکسید کربن برای احتمال اشتغال
انواع دی اتانول آمین را از کجا خرید کنیم؟
از بازرگانی های معتبر وارد کننده کالا ، همچون شرکت پترو آلتون تجهیز
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.